Septal hematom burun septumunun kırılmasından kaynaklanan bir durumdur. Genellikle burun travmaları sonucu ortaya çıkar. Tedavi edilmezse kalıcı hasarlara ve solunum zorluklarına yol açabilir. Diğer taraftan tırnak hematomu da parmaklara gelen darbeler sonucu tırnak altında kan birikmesiyle meydana gelir. Bu tür kanamalar acil müdahale gerektirir. Hem septal hem de tırnak hematomu zamanında ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir. Bu nedenle travma sonrası erken tanı ve tedavi büyük önem taşır. Hematomlar basitçe kanın vücut dokuları arasında birikmesi olarak tanımlanabilir.
*Septal Hematom Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? için size en iyi şekilde dönüş yapabilmemiz için tüm alanları doldurmanızı tavsiye ediyoruz.
Septal Hematom Nedir?
Septal hematom burun septumunun arka kısmındaki kıkırdak ve çevreleyen dokular arasında kan birikmesidir. Bu durum genellikle burun travmaları sonrasında ortaya çıkar ve hızlı müdahale gerektirir. Özellikle çocuklarda görülme sıklığı yetişkinlere göre daha fazladır. Çünkü çocukların septum astarı daha kalın ve esnektir. Septal hematomun belirtileri arasında burun tıkanıklığı ve burundan kan gelmesi bulunur. Eğer zamanında tedavi edilmezse:
- Enfeksiyon riski artar.
- Kalıcı şekil bozuklukları oluşabilir.
- Solunum problemleri daha da kötüleşebilir.
Septal Hematom Belirtileri Nelerdir?
Septal hematom burun septumu zarar gördüğünde meydana gelen ciddi bir sağlık sorunudur. Etkilenen kişilerde belirgin semptomlar ortaya çıkar. Bunlar arasında nefes almayı güçleştiren burun tıkanıklığı öne çıkar. Ayrıca burun bölgesinde ağrıya neden olan şişlik ve hassasiyet gelişebilir. Hematomun ilerlemesiyle burun yapısında asimetri gibi değişiklikler görülebilir.
- Burun Tıkanıklığı: Nefes almayı zorlaştıran sürekli bir durumdur.
- Ağrılı Şişlik: Burun septumu içinde oluşan ve rahatsızlık veren şişlik.
- Burun Şeklinde Değişiklik: Asimetri ve şekil bozuklukları.
- Burun Akıntısı: Kanlı veya morumsu akıntı.
- Ateş: Hematom enfekte olduğunda görülebilir.
- Basınç ve Rahatsızlık: Burun içinde hissedilen sürekli bir basınç.
Septal hematoma müdahale edilmediğinde septal apse gibi komplikasyonlar gelişebilir. Ayrıca enfeksiyon yayılabilir ve septal perforasyon veya eyer burun deformitesi gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir.
Septal Hematom Neden Oluşur?
Septal hematom nazal septumda kan birikmesi ile karakterize bir sağlık sorunudur. Genellikle burna alınan darbeler sonucu kan damarlarının yırtılmasıyla meydana gelir. Bu kanama septum içinde kıkırdak ve mukoperikondrium tabakaları arasında toplanır. Oluşumuna yol açan çeşitli faktörler bulunmaktadır:
- Burun Travması: Spor aktiviteleri fiziksel çatışmalar veya trafik kazaları gibi etkenler sıklıkla nazal septumda hasara neden olur.
- Cerrahi İşlemler: Burun şeklini düzeltmeye yönelik operasyonlar da septal hematoma neden olabilir.
- Yabancı Cisimler: Çocuklarda daha sık rastlanan burna yabancı cisim sokma davranışı zararlara yol açabilir.
- Düşmeler ve Küçük Kazalar: Özellikle çocuklarda görünürde ciddi olmayan kazalar bile septal hematom riskini artırır.
Septal Hematom Teşhisi Nasıl Konur?
Septal hematom teşhisi genellikle belirgin bir burun travması sonrası başlar. Sağlık uzmanı hastanın semptomlarını ve tıbbi geçmişini değerlendirerek süreci yönetir. İlk adım olarak detaylı bir fizik muayene yapılır:
- Burun spekulumu yardımıyla septumun görselleştirilmesi sağlanır.
- Etkilenen bölge aplikatör veya pamuklu çubukla dikkatlice palpe edilir.
Bu inceleme sırasında septum yumuşak ve sıkıştırılabilir bir yapıda ise hematom varlığından şüphelenilir. Ayrıca burun endoskopisi ile septum daha ayrıntılı bir şekilde incelenir. Bu işlem endoskop adı verilen özel bir cihaz kullanılarak gerçekleştirilir. Gerekli görüldüğü takdirde daha kesin sonuçlar elde etmek amacıyla çeşitli görüntüleme tekniklerine başvurulur:
- Bilgisayarlı Tomografi (BT) taramaları
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
Septal Hematom Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Septal hematom tedavisinde temel amaç komplikasyonları önlemek ve hızlı iyileşmeyi sağlamaktır. İlk adım etkilenmiş bölgeyi dikkatlice değerlendirmekten geçer. Profesyoneller bu süreçte nazal spekulum veya otoskop kullanır. Bölgedeki kanın boşaltılması için incizyon ve drenaj işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem lokal anestezi ile yapılır ki hastanın rahatı maksimum düzeyde korunsun.
Drenaj işleminden sonra alınacak önlemler şunlardır:
- Burun Paketi: Kanın tekrar birikmemesi için burun gazlı bez ya da pamukla doldurulur.
- Kapitone Dikişler: Kan birikimini önlemek amacıyla yerleştirilen emilebilir dikişlerdir.
- Silikon Ateller: Septumun doğru şekilde iyileşmesini sağlamak için kullanılır.
Operasyon sonrası antibiyotik tedavisi enfeksiyon riskini azaltmak için uygulanır. Hastanın iyileşme süreci düzenli olarak takip edilir. Bu takip herhangi bir enfeksiyon belirtisi veya septal perforasyon gibi olası komplikasyonların erken fark edilmesini sağlar.
Ek önlemler olarak ağrı ve şişliği azaltmak için soğuk kompres uygulamaları ve uygun ağrı kesiciler önerilir. Eğer hematom bir travma veya cerrahi müdahale sonucunda oluşmuşsa bu durumların tekrarlanma ihtimaline karşı tedbirler alınır.
Septal Hematom Oluşumunda Risk Faktörleri Nelerdir?
Septal hematom oluşumunda birçok risk faktörü bulunur. Bunlar genellikle kişinin maruz kaldığı fiziksel etkilerle ilgilidir. En yaygın olarak görülen risk faktörleri arasında spor yaralanmaları yer alır. Özellikle temas sporları burun bölgesine alınan darbelerle bilinir. Buna ek olarak fiziksel çatışmalar ve kazalar da bu duruma yol açabilir.
- Spor Yaralanmaları: Boks, güreş ve ragbi gibi.
- Fiziksel Çatışmalar ve Kazalar.
- Ayrıca günlük alışkanlıklar ve bazı tıbbi müdahaleler de septal hematom riskini artırır.
- Burun Karıştırma ve Yabancı Cisim Sokma: Agresif burun karıştırma veya yabancı cisim sokma.
- Cerrahi Müdahaleler: Rinoplasti gibi burun operasyonları.
Son olarak bazı sağlık durumları ve ilaç kullanımları da bu riski etkileyebilir.
- İlaç Kullanımı: Antikoagülan ilaç kullanımı.
- Yaş ve Anatomik Özellikler: Çocukların septumları daha esnek olduğundan yaralanmaya daha açıktır.
Septal Hematom Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Septal hematom ameliyatı burun septumundaki kan birikintisini boşaltmak için yapılan bir işlemdir. Öncelikle hastanın burun bölgesi uygun aseptik koşullarda hazırlanır. Aydınlatma ve anestezi altında yapılan fiziksel muayeneyle hematomun tam yeri belirlenir. Vazokonstriktif burun spreyleri ile kanama kontrol altına alınır.
İlk Değerlendirme ve Hazırlık:
- İyi aydınlatma şartları sağlanır.
- Anestezi uygulanır.
- Aspirasyon için hazırlıklar yapılır.
Sonrasında septal hematomun lokalizasyonunu netleştirmek için burun spekulumu ile burun deliği genişletilir. Etkilenen alanda mukoza boyunca dikkatli bir kesi atılır. Bu kesi ile hematomdan kanın boşaltılması amaçlanır.
Görüntüleme ve İnsizyon:
- Hematom görüntülenir.
- #15 bıçak ile dikkatli bir kesi yapılır.
Kesiden sonra kan ve pıhtılar aspiratör veya pamuklu çubuklar yardımıyla temizlenir. Bu aşama hematomun tamamen boşaltılmasını sağlar.
Drenaj:
- Kanın ve pıhtıların temizlenmesi gerçekleştirilir.
Ameliyatın sonunda kesi yeri gerektiği kadar açık bırakılır ve gerekirse gazlı bez ile desteklenir. Bu sayede kesi yerinden sürekli kanın boşalması sağlanır. Bilateral burun tamponu hem septumu destekler hem de yeniden kan birikimini önler.
Drenaj Sonrası Bakım:
- Kesi yeri kontrol altında tutulur.
- Gerekirse burun tamponu uygulanır.
Ameliyattan sonra enfeksiyon önleyici amaçla genellikle oral antibiyotik tedavisi başlanır. Hastanın durumu sürekli izlenir ve gerekirse ek tedavi uygulamaları için planlamalar yapılır.
Antibiyotik Tedavisi ve Takip:
- Enfeksiyon belirtileri izlenir.
- Antibiyotik tedavisi uygulanır.
Septal Hematom Ameliyatı Sonrası Komplikasyonları Nelerdir?
Septal hematom ameliyatı sonrası karşılaşılabilen çeşitli komplikasyonlar vardır. İlk olarak enfeksiyon gelişebilir. Enfeksiyon ilerlediğinde septal apse oluşur ve bu durum septal kıkırdağın zarar görmesine neden olabilir. Sonuç olarak hem estetik hem de fonksiyonel problemler ortaya çıkarır. Özellikle “eğer burun” deformitesi bu sorunlardan biridir. Erken dönemde kanama meydana gelebilir. Bu kanamalar durdurulamazsa yeni hematomlar oluşabilir ve bu durum ek cerrahi işlemleri gerekli kılar.
Bunun yanında septum perforasyonu da sık rastlanan bir durumdur. Her iki mukoperikondrial flebin zarar görmesi ile septumda delikler açılabilir. Bu durum kronik burun problemlerine yol açar. Daha nadir görülen bir komplikasyon ise beyin omurilik sıvısı kaçağıdır. Ameliyat esnasında yapılan yanlış bir müdahale bu tip bir duruma sebep olabilir ve menenjit gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Diğer olası komplikasyonlar arasında septum deviasyonu, menenjit, kronik ağrı, atrofik rinit ve kolumella retraksiyonu yer alır. Bu komplikasyonlar burun fonksiyonlarını ve estetiğini olumsuz etkileyebilir. Özellikle septum deviasyonu burun tıkanıklığına ve nefes alma güçlüğüne yol açabilir. Atrofik rinit ise burun mukozasının incelmesine kurumasına ve kötü kokuya neden olur.
Septal Hematom Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıl İşler?
Septal hematom ameliyatı sonrası iyileşme süreci hasta için önemli birkaç aşamadan oluşur. İlk olarak ameliyat sonrası ilk 24 saat içinde hastanın dinlenmesi gereklidir. Başını yüksek tutmak şişlik ve kanamayı minimuma indirger. Özellikle bu dönemde yeterli sıvı alımı ve yumuşak gıdalarla beslenme önerilir. İkinci olarak burun dokularının tahriş olmaması adına burun sümkürmekten kaçınılmalıdır.
İlk 24 Saat:
- Dinlenmek.
- Başın yüksek pozisyonda tutulması.
- Bol sıvı tüketimi ve yumuşak diyet.
- Burun sümkürmemek.
Ameliyat sonrası ilk hafta hastanın evde istirahat etmesi ve yorucu aktivitelerden uzak durması önerilir. Ağrı yönetimi için parasetamol gibi ağrı kesiciler tavsiye edilirken kan sulandırıcı gibi ilaçlardan kaçınılmalıdır. Bu dönemde pansuman ve splint gibi tıbbi uygulamaların kontrolü için doktor randevularına gidilmesi kritiktir.
İlk Hafta:
- Ağır kaldırmaktan ve eğilmekten kaçınma.
- Pansuman ve splint kontrolleri için doktor randevularına katılım.
İyileşme sürecinin ikinci aşaması iki ile altı hafta arasında gerçekleşir. Bu süre zarfında hastanın aktiviteleri yavaş yavaş artırılabilir. Ancak temas gerektiren sporlar ve ağır kaldırmaktan kaçınma devam etmelidir. Herhangi bir enfeksiyon belirtisi gözlendiğinde derhal doktora başvurulmalıdır.
İki ila Altı Hafta:
- Aktivitelerin yavaşça artırılması.
- Enfeksiyon belirtilerine dikkat edilmesi.
Septal Hematom Ameliyatı Sonrası Tekrarlama Olasılığı Var mıdır?
Septal hematom ameliyatı sonrası tekrarlama hastalar ve doktorlar için sürekli bir endişe kaynağıdır. Cerrahi teknikler ve hastanın özellikleri tekrarlama riskini etkiler. Tekrarlama oranları kullanılan cerrahi metodolojiye göre %5 ila %33 arasında değişiklik gösterir. Bu durum hematomun karmaşıklığına ve iç yapısına bağlı olarak daha da belirginleşebilir. Özellikle yaşlı hastalar antikoagülan kullananlar ve bilateral hematomu olanlar yüksek risk altındadır. Ayrıca hipertansiyon ve diyabet gibi komorbiditeleri olan hastalarda tekrarlama oranları artmaktadır.
Risk Faktörleri:
- Yaşlılık
- Antikoagülan kullanımı
- Bilateral hematom varlığı
- Hipertansiyon ve diyabet gibi komorbiditeler
Karmaşık hematomlar iç septasyonları ve membranları nedeniyle basit hematomlardan daha sık tekrarlar. Cerrahi sonrası dönemde inflamatuar süreçlerin devam etmesi hematomun yeniden oluşumuna zemin hazırlar.
Septal Hematom ve Burun Estetiği İlişkisi Nedir?
Septal hematom burun estetiği işlemlerinde karşılaşılabilecek ciddi bir komplikasyondur. Rinoplasti esnasında septum üzerinde yapılan manipülasyonlar mukoperikondriyumun kıkırdaktan ayrılmasına neden olabilir. Bu ayrılma septum içinde kan birikmesine ve dolayısıyla septal hematom oluşumuna yol açar. Hematom oluştuğunda kıkırdak dokusu beslenme yetersizliği çeker ve nekroza uğrayabilir. Etkilenen bölgede enfeksiyon riski artar ve ileri düzeyde medikal müdahale gerektirebilir.
Septal hematomların yönetimi şu adımları içerir:
- Erken tanı: Rinoplasti sonrası dönemde septumda şişlik ağrı veya renk değişikliği gözlemlenirse hemen doktora başvurulmalıdır.
- Kanın boşaltılması: Oluşan kan birikintisinin cerrahi olarak drenajı yapılmalıdır.
- İnfeksiyon kontrolü: Antibiyotikler ile tedavi uygulanarak enfeksiyon riski minimize edilir.
- Uzun süreli izleme: Cerrahi sonrası dönemde hastanın düzenli olarak kontrolden geçirilmesi gerekir.
1975 yılında Kırcaali’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Saint Michel Fransız Lisesi’nde tamamladı. 2001 yılında Kocaeli Üniversitesi’nde “Tıp Doktoru” unvanını aldı ve 2008 yılında “Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi” uzmanlık eğitimini tamamladı.